[TỌA ĐÀM KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VÀ THAM VẤN DỰ THẢO LUẬT CHUYỂN ĐỔI GIỚI TÍNH]
Hòa chung không khí của Tuần Vận động cho Quyền của Người chuyển giới, vào ngày 26/8 vừa qua tại Khách sạn Đối ngoại Hà Nội, IT’S T TIME vô cùng vinh dự khi được tham gia và đóng góp tiếng nói tại buổi tọa đàm “Kinh nghiệm quốc tế và tham vấn dự thảo Luật Chuyển đổi giới tính”. Đây là sự kiện được tổ chức bởi SCDI dưới sự tài trợ của UN WOMEN và UNAIDS, cùng sự tham gia của Uỷ ban Xã hội thuộc Quốc hội, các đại sứ quán, bộ ngành liên quan, các tổ chức xã hội.
Tại tọa đàm, bà Alba Rueda – Đại diện đặc biệt về Bản dạng giới của Bộ Ngoại giao Argentina đã chia sẻ kinh nghiệm của đất nước mình trong việc xây dựng Luật Bản dạng giới với một số quy định nổi bật như: nhấn mạnh việc “đối xử tử tế”, tức tôn trọng bản dạng giới của cá nhân, bao gồm việc chỉ được gọi người đó bằng tên mà họ cho là phù hợp với bản dạng giới của mình, không phụ thuộc vào việc đã thay đổi thông tin trên giấy tờ. Đồng thời, người chuyển giới tại Argentina không phải trải qua bất kỳ hình thức giám định nào cả về mặt y tế và tâm lý. Luật hạn ngạch lao động đối với người chuyển giới tại đây đã góp phần thúc đẩy việc có ít nhất 1% chức vụ và hợp đồng của Chính phủ dành cho người chuyển giới. Trong bài phát biểu của mình, bà Abhina Aher, Nhà hoạt động về quyền của người chuyển giới tại Ấn Độ đã trình bày về các chính sách bản dạng giới ở nước này, trong đó phải kể đến việc quy định toilet riêng cho người chuyển giới và các gia đình bị cấm kỳ thị trẻ em chuyển giới dưới 18 tuổi.
Sự kiện vừa qua cũng có sự tham gia của Vụ pháp chế – Bộ Y Tế. Vụ đã đem đến một số thông tin về tiến độ xây dựng Dự thảo Luật Chuyển đổi giới tính: chúng ta đang ở giai đoạn xây dựng Hồ sơ đề nghị Dự án Luật, hồ sơ đã được lấy ý kiến Thành viên Chính phủ và báo cáo tại Phiên họp thường trực chính phủ tháng 8 này. Dự thảo Luật phiên bản mới nhất cũng có một vài điểm mới như: Người chuyển đổi giới tính được thay đổi hộ tịch theo luật định, có quyền tự quyết về can thiệp y tế, được giữ nguyên quan hệ cha, mẹ, con (về mặt giấy tờ), người chuyển đổi giới tính nam sau khi sinh con được hưởng chế độ thai sản,…
Về phía IT’S T TIME tại buổi tọa đàm, chúng tôi đã có bài trình bày về góc nhìn và khuyến nghị của đại diện cộng đồng người chuyển giới về Dự thảo Luật Chuyển đổi giới tính, với hai diễn giả Chu Thanh Hà và Nguyễn Quốc Anh. Hai vị diễn giả đã đề cập tới nghiên cứu gần đây của viện iSEE và IT’S T TIME – “Tham vấn cộng đồng người chuyển giới về Dự thảo Luật Chuyển đổi giới tính”. Đây là nghiên cứu được thực hiện thông qua việc lấy ý kiến của 26 người chuyển giới về trải nghiệm của họ trong lĩnh vực y tế, pháp lý, hôn nhân,… cũng như quan điểm về các chính sách trong dự thảo Luật bao gồm điều kiện được can thiệp y học, điều kiện về tình trạng hôn nhân để được công nhận giới tính pháp lý, độ tuổi được can thiệp y học. Từ đó IT’S T TIME đưa ra các khuyến nghị đối với Dự thảo Luật: bổ sung quy định về khám sức khỏe, tham vấn tâm lý cho người chuyển giới, đặc biệt là người chuyển giới dưới 16 tuổi, đảm bảo thủ tục thay đổi giới tính pháp lý dễ tiếp cận, tôn trọng phẩm giá và quyền riêng tư của người chuyển giới. IT’S T TIME cũng phản ánh rằng thông tin về cộng đồng người chuyển giới còn ít ỏi, hay còn chưa tiếp cận cộng đồng dựa trên góc độ quyền của người chuyển giới, từ đó kiến nghị các nghiên cứu về người chuyển giới nên có bằng chứng, số liệu cụ thể cũng như có sự tham gia của người chuyển giới nhiều hơn.
Bà Elisa Fernandez – Trưởng đại diện UN WOMEN tại Việt Nam đã khẳng định rằng “cần có thêm sự tôn trọng đến quyền của người chuyển giới ở tất cả các cấp trong cộng đồng” để họ được tiếp cận và tham gia các hoạt động một cách bình đẳng nhất. Và một trong những bước tiến lớn để đến với sự bình đẳng ấy chính là việc Dự thảo Luật Chuyển đổi giới tính được hoàn thiện và thông qua trong tương lai. Đây cũng là quá trình đòi hỏi sự hợp tác, chung tay của cộng đồng người chuyển giới cũng như cộng đồng LGBIQA+, phía nhà nước và các tổ chức quốc tế.
Bài viết: #AnhThư IT’S T TIME
