“Oe…oe…oe…” tiếng khóc chào đời, một sinh linh bé bỏng được sinh ra giống như chúng ta khi mới lọt lòng mẹ. Gia đình tất bật đi chuẩn bị cho con tờ giấy A4 đầu tiên – Giấy chứng sinh với một cái tên tạm thời. Tờ A4 nghe thì có vẻ xa vời nhưng nó đã gắn liền với chúng ta ngay từ những ngày đầu tiên.

Trong những tháng ngày kế tiếp, gia đình của em bé sẽ tiếp tục đi làm giấy khai sinh, tờ A4 tiếp theo này không mang tính tạm thời nữa mà sẽ theo người con đến mãi sau này. Cái tên trên Giấy khai sinh được lựa chọn mang nhiều ý nghĩa và đa phần là những gửi gắm tốt đẹp từ gia đình dành cho đứa bé. Tuy nhiên, nếu nhìn lại ta có thể thấy rằng, những cái tên của một em bé thường được đặt dựa trên giới tính sinh học của em bé, và ngầm gửi gắm những hình dung và mong đợi xã hội với mỗi giới. Bé trai sẽ có một “bộ sưu tập” tên “phù hợp” và dễ được chấp nhận với con trai và tương tự đối với bé gái. Thân thuộc với chúng ta là những tên đệm quy ước giới như “Văn”, “Thị”,… Có thể thấy, ta được định giới từ khi bước vào cuộc đời này, bước đầu thông qua cái tên của ta. Về mặt pháp lý, giấy khai sinh ghi lại giới tính sinh học mà một đứa trẻ mang, được người thân của em bé đăng ký và được các cơ quan chức năng có thẩm quyền xác nhận.

Hành trình cứ thế tiếp diễn…

Cho đến năm 14, 15 tuổi, đứa trẻ năm nào giờ đã là thanh thiếu niên và được làm thẻ căn cước công dân – một loại giấy tờ tùy thân không thể thiếu. Tuy không phải là một tờ giấy khổ A4 nhưng cũng đã cần phải có những tờ A4 trước đó để làm gốc cho tấm thẻ quan trọng này. Tấm thẻ mới sẽ đồng hành cùng đứa bé năm nào trong mọi giao dịch xã hội.

Về mặt pháp lý, người chuyển giới, đa dạng giới cũng sẽ có các quyền công dân cơ bản. Được sinh ra, được chứng sinh, được khai sinh và được làm căn cước công dân. Và cũng như mọi người, người chuyển giới cũng ít có lựa chọn trong tiến trình thiết lập và làm những giấy tờ tùy thân này. Tuy nhiên, khác với người hợp giới, người chuyển giới là người có cơ thể, giới tính sinh học không trùng khớp với bản dạng giới. Xuyên suốt quá trình trưởng thành, người chuyển giới luôn mãnh liệt khao khát được là chính mình, được sống và được nhìn nhận là con người chân thật của mình bằng cả cơ thể và tâm hồn. Bên cạnh những định kiến về văn hóa xã hội, một cái tên định danh trái ngược với giới mà họ nhận định và giới tính trên giấy tờ khác biệt với thể hiện giới bên ngoài (đều là những nỗ lực phi thường để tìm cách được sống là chính mình) khiến cho nhiều người chuyển giới cảm thấy bức bối trong hành trình tham gia vào xã hội.

Tên gọi được sử dụng với mật độ cao trong giao tiếp, là điểm nhận diện giữa mỗi người và tên gọi thường được sử dụng nhiều trong văn bản pháp lý đi theo chúng ta đến mọi địa hạt của cuộc sống từ học tập, công việc, gia đình, nhân thân, tài sản, con cái,… Còn với giới tính, thì đây vẫn là thông tin bắt buộc trên rất nhiều loại giấy tờ. Càng trưởng thành và ở trong nhiều vòng tròn xã hội, tham gia vào các lĩnh vực trong đời sống, người chuyển giới cho dù có “passing” (cố gắng nỗ lực để được chấp nhận/coi là người hợp giới) đến mấy cũng chẳng thể thoát khỏi chiếc “vòng kim cô” mang tên Giấy tờ tùy thân. Cái tên lúc mới sinh sẽ mãi theo ta trên giấy tờ dù ta có đang sống một cuộc đời khác với một cái tên mới do mình chọn lựa. Không ít trường hợp các anh chị em trong cộng đồng bị từ chối làm thẻ ngân hàng, khó xin việc, gặp rắc rối khi sử dụng các dịch vụ y tế…v.v bởi giấy tờ pháp lý và con người chân thật của ta không trùng khớp với nhau. Những trải nghiệm này đã và đang để lại nhiều tổn thương trong tâm lý cho cộng đồng.

Chúng ta đã được chuẩn bị về mặt pháp lý để bước vào cuộc đời từ khi sinh ra thông qua những tờ A4 đầu tiên – giấy tờ tùy thân. Tuy nhiên, những sự chuẩn bị về pháp lý này cũng cần được thay đổi phù hợp với tình hình thực tế và nguyện vọng, khát khao của công dân để không bỏ lại ai phía sau.

Hãy cùng TỜ A4 tạo nên những BẮT ĐẦU CÓ HẬU bằng cách tham gia chia sẻ câu chuyện về đời sống của bạn và các quan điểm, mong đợi của bạn với Dự thảo Luật: https://bit.ly/ToA4BanKetoinghe
__
TỜ A4 – BẮT ĐẦU CÓ HẬU

Chiến dịch truyền thông Tờ A4 do IT’S T TIME thực hiện thuộc khuôn khổ chiến dịch Free & Equal năm 2023 của Liên Hợp Quốc tại Việt Nam (UN) và được hỗ trợ kỹ thuật bởi UNDP in Việt Nam. Tờ A4 hướng tới thúc đẩy và góp phần tạo ra những bắt đầu có hậu về văn hóa – xã hội – luật pháp trong đó có tiến trình xây dựng dự thảo Luật chuyển đổi giới tính.
___
Hiện tại, dự thảo Luật Chuyển đổi giới tính đang trong quá trình hoàn thiện hồ sơ, đây là thời điểm vàng để cộng đồng cập nhật thông tin, chia sẻ các câu chuyện thực tế và nói lên nguyện vọng của mình đối với dự thảo trong tương lai.

Nếu bạn là Người chuyển giới, đa dạng giới – hãy cùng BẮT ĐẦU CÓ HẬU bằng việc chia sẻ, bày tỏ câu chuyện, quan điểm cùng chiến dịch!
Nếu bạn là người thân, bạn bè, đồng minh của cộng đồng – hãy cùng BẮT ĐẦU CÓ HẬU qua việc tham gia các hoạt động của TỜ A4 và lên tiếng ủng hộ cộng đồng!

#TOA4 #BATDAUCOHAU #ITSTTIME #UN #UNDP #FreeandEqual2023
Liên hệ:
– Email: itsttime.vn@gmail.com
– Hotline: Mr. Quốc Anh – 097 768 2627